HIỂU VỀ ADHD – KHI SỰ KHÁC BIỆT TRỞ THÀNH LỢI THẾ

Có những khoảnh khắc bạn nhìn vào chính mình và tự hỏi: “Tại sao mình lại như thế này? Tại sao những việc tưởng chừng đơn giản với người khác lại có thể làm mình bối rối và mệt mỏi đến vậy?” Nếu bạn hoặc ai đó bạn yêu thương đang sống cùng ADHD, “Hiểu về ADHD” sẽ là cuốn sách mà bạn không chỉ đọc, mà còn cảm thấy được thấu hiểu đến tận cùng.

Hiểu về ADHD khác biệt ở chỗ nó không tìm cách “sửa” bạn. Ngay từ những trang đầu, thông điệp đã rõ ràng: ADHD không làm bạn kém giá trị hơn ai cả. Não bộ của bạn chỉ vận hành khác biệt – và chính sự khác biệt đó, nếu biết khai thác, có thể trở thành lợi thế. Cuốn sách đưa bạn vào hành trình nhận diện và phá bỏ những định kiến đã bám rễ quá lâu, để thay thế bằng một cách nhìn mới: coi ADHD là một dạng đa dạng thần kinh, với những thử thách riêng nhưng cũng chứa đựng vô số sức mạnh tiềm ẩn.

Nội dung sách được chia thành ba phần. Ở phần đầu, Penn và Kim giải thích ADHD là gì, nguyên nhân từ đâu, biểu hiện ra sao ở trẻ em, người lớn, phụ nữ và các nhóm khác nhau. Bạn sẽ nhận ra những hiểu lầm phổ biến – như việc cho rằng ADHD đồng nghĩa với “thiếu tập trung” hay “lười biếng”, thực chất chỉ là kết quả của sự thiếu hiểu biết về cách não bộ ADHD xử lý thông tin. Phần hai tập trung vào việc thay đổi câu chuyện mà chúng ta vẫn thường kể về ADHD. Thay vì chỉ nói về khuyết điểm và hạn chế, tác giả chỉ ra những khía cạnh tích cực, cả trong công việc, sáng tạo, mối quan hệ và cuộc sống. Cuối cùng, phần ba đưa ra những chiến lược thực tiễn: cách quản lý năng lượng, xây dựng thói quen, điều chỉnh môi trường sống, hoàn thành mục tiêu và chăm sóc bản thân.

Điều đặc biệt khiến cuốn sách này gây tiếng vang là cách tác giả đan xen câu chuyện cá nhân với góc nhìn của các chuyên gia. Penn kể về những lần quên khóa cửa, để mất chìa khóa hay bỏ điện thoại trong tủ lạnh, nhưng thay vì chỉ là những tình huống “dở khóc dở cười”, anh và Kim phân tích để rút ra bài học, rồi đưa vào những lời khuyên từ các tên tuổi hàng đầu về ADHD như Tiến sĩ Edward Hallowell, Tiến sĩ Andrea Chronis-Tuscano, Tiến sĩ Marcy Caldwell. Điều này khiến cuốn sách vừa gần gũi như đang nghe hai người bạn tâm sự, vừa đáng tin cậy nhờ sự hậu thuẫn chuyên môn vững chắc.

-----------

GIẢI MÃ HOÓC-MÔN DOPAMINE

Dopamine là một chất dẫn truyền thần kinh tự nhiên trong cơ thể con người và động vật. Nó được sản xuất trong não và tham gia vào việc truyền tải các tín hiệu giữa các tế bào thần kinh. Dopamine có vai trò quan trọng trong nhiều chức năng thần kinh như cảm xúc, học tập, tập trung và quyết định.

Ngoài ra, dopamine còn được gọi là hormone hạnh phúc bởi vì nó có khả năng kích thích các vùng não liên quan đến hưởng thụ, đem lại cảm giác vui vẻ và hạnh phúc. Nếu mức độ dopamine trong cơ thể quá cao hoặc quá thấp, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe và tâm lý khác nhau. Ví dụ, thiếu dopamine có thể dẫn đến bệnh Parkinson, trong khi sử dụng quá mức dopamine có thể gây nghiện và gây ra các vấn đề tâm lý như rối loạn cảm xúc và mất ngủ. Tất cả những mặt tác động tích cực và tiêu cực của dopamine đều sẽ được trình bày chi tiết trong quyển sách Giải Mã Hoóc-môn Dopamine.

Quyển sách Giải Mã Hoóc-môn Dopamine này nói về các chủ đề xoay qua “lạc thú”. Nó cũng nói về nỗi đau. Nhưng trên hết, nó nói về mối quan hệ giữa lạc thú và nỗi đau, cũng như tầm quan trọng của việc hiểu được mối quan hệ đó để sống một cuộc đời đúng nghĩa.

Các nhà khoa học sử dụng dopamine như một loại tiền tệ chung để đo khả năng gây nghiện của mọi trải nghiệm. Càng nhiều dopamine trên đường dẫn truyền củng cố của não, khả năng gây nghiện càng cao.

Bên cạnh việc phát hiện dopamine, một trong những phát hiện khoa học thần kinh đáng chú ý nhất trong thế kỷ vừa qua chính là việc bộ não xử lý lạc thú và nỗi đau tại cùng một vị trí. Hơn nữa, lạc thú và nỗi đau có vai trò như hai phía đối lập của một cán cân.

Ai trong chúng ta cũng đều trải qua khoảnh khắc muốn ăn thêm một thanh sô-cô-la, hay muốn một cuốn sách, một bộ phim hoặc một trò chơi thú vị nào đó kéo dài mãi mãi. Khoảnh khắc mong muốn đó là khi cán cân lạc thú-nỗi đau trong não đang nghiêng về phía nỗi đau.

Mục đích của cuốn sách Dopamine Nation - Finding Balance in The Age of Indulgence này là giải mã khoa học thần kinh của cơ chế khen thưởng, từ đó cho phép chúng ta đạt đến trạng thái cân bằng tốt hơn, lành mạnh hơn giữa lạc thú và nỗi đau.

Nhưng khoa học thần kinh là chưa đủ. Chúng ta còn cần đến kinh nghiệm sống của con người. Nói tóm lại, bí quyết để có được một cuộc sống cân bằng là kết hợp khoa học ham muốn với sự hiểu biết từ kinh nghiệm phục hồi của chính những người trong cuộc.